ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Αγαπητοί φοιτητές, Αγαπητοί γονείς,

Πρώτα απ’ όλα θέλουμε να σας συγχαρούμε για την εισαγωγή σας - για την εισαγωγή του παιδιού σας - στο Τμήμα Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο οποίο διδάσκουμε οι καθηγητές που συνυπογράφουμε αυτό το γράμμα. Στόχος όλων μας εδώ και 30 χρόνια είναι να παρέχουμε υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης προκειμένου οι φοιτητές μας να έχουν τα απαραίτητα εφόδια που θα τους επιτρέψουν να ασκήσουν το επάγγελμα (λειτούργημα) του νοσηλευτή με επιστημονικότητα, ανθρωπιά και αίσθηση ευθύνης.

Ο λόγος που επιλέξαμε να επικοινωνήσουμε μαζί σας είναι γιατί θέλουμε να σας ενημέρωσουμε για το «νέο» πανεπιστήμιο όπως διαμορφώνεται μετά την ψήφιση του νόμου 4009/2011 για την ανώτατη εκπαίδευση. Δυστυχώς η κυβέρνηση και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης απαξίωσαν το ελληνικό πανεπιστήμιο και όλους εμάς που διδάσκουμε σ’ αυτό, και με προκλητικό τρόπο αγνόησαν τις έντονες και ομόφωνες αντιρρήσεις μας, αλλά και των πρυτάνεων όλης της χώρας. Χωρίς κανέναν διάλογο, ψηφίστηκε ένας νόμος που έχει πολλές αντισυνταγματικές διατάξεις (σύμφωνα και με το νομικό συμβούλιο της Βουλής), και ο οποίος αντί να βελτιώνει το επίπεδο σπουδών και να επιφέρει εποικοδομητικές αλλαγές στη λειτουργία των πανεπιστημίων, εκτιμάμε ότι θα υποβαθμίσει τα πτυχία των φοιτητών μας και θα δημιουργήσει νέα και δυσεπίλυτα προβλήματα στην ανώτατη εκπαίδευση.

Επιθυμούμε να μοιραστούμε μαζί σας την έντονη ανησυχία μας για το «νέο» αυτό πανεπιστήμιο που θα έχει αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο για τους φοιτητές και εσάς τους γονείς που χρηματοδοτείτε τις σπουδές τους, αλλά και για όλα τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας.

Τρία είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του πανεπιστημίου όπως αυτό λειτουργούσε μέχρι σήμερα: είναι Αυτοδιοίκητο, Δημοκρατικό και παρέχει Δωρεάν εκπαίδευση, δηλαδή δεν υπάρχουν δίδακτρα, τα βιβλία διανέμονται δωρεάν, προβλέπεται στέγαση και σίτιση για όσους τα δικαιούνται, και γενικά έχουν πρόσβαση στο πανεπιστήμιο ικανοί νέοι και νέες από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Παράλληλα το πανεπιστήμιο διοικείται από εκλεγμένα συλλογικά όργανα, όπου συμμετέχουν εκπρόσωποι απ’ όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας (καθηγητές, φοιτητές, ερευνητικό προσωπικό, διοικητικοί υπάλληλοι, κλπ), ενώ όλες οι αποφάσεις παίρνονται με δημοκρατικό τρόπο.

Εκτιμάμε ότι και τα τρία αυτά χαρακτηριστικά που διέκριναν μέχρι σήμερα το Ελληνικό πανεπιστήμιο, καταργούνται οριστικά με τον νέο νόμο. Μερικές από τις σημαντικότερες επιπτώσεις των αλλαγών που η κυβέρνηση επιθυμεί να θεσπίσει θα έχουν τις ακόλουθες συνέπειες:

Πρώτον, το «νέο» πανεπιστήμιο θα πάψει να είναι αυτοδιοίκητο όπως προβλέπει το Σύνταγμα. Θα διοικείται από ένα «Συμβούλιο Ιδρύματος» στο οποίο θα συμμετέχουν εξω-πανεπιστημιακοί (όπως για παράδειγμα επιχειρηματίες, εφοπλιστές, εκπρόσωποι τοπικών κοινωνιών ή κομμάτων) οι οποίοι θα αποφασίζουν για τη λειτουργία, τα προγράμματα και το περιεχόμενο σπουδών, την επιβολή διδάκτρων στις μεταπτυχιακές σπουδές και άλλα πολύ σημαντικά θέματα που αφορούν στην εκπαίδευση, τους φοιτητές που φοιτούν και τους διδάσκοντες. Από ποιον θα ελέγχεται και με τι κριτήρια αυτό το ολιγομελές Συμβούλιο; Πώς θα αποφασίζεται η στρατηγική και οι στόχοι ενός ιδρύματος; Γνωρίζουμε καλά, ότι όπου συγκεντρώνεται εξουσία σε λίγους, ευδοκιμεί η διαπλοκή και η διαφθορά.

Δεύτερον, το «νέο» πανεπιστήμιο σε λίγο καιρό δεν θα παρέχει δωρεάν εκπαίδευση. Ο νέος νόμος, μεταφέρει το κόστος των σπουδών (που σύμφωνα με το Σύνταγμα αποτελεί ευθύνη της Πολιτείας) από το κράτος, στον φοιτητή και την οικογένειά του! Με άλλα λόγια απαλλάσσει την πολιτεία από το καθήκον της για χρηματοδότηση της ανώτατης εκπαίδευσης, κάτι που θα στερήσει τη δυνατότητα σε χιλιάδες ικανούς νέους να σπουδάσουν. Η κυβέρνηση ήδη αναφέρεται σε «φοιτητικά δάνεια» και «υποτροφίες». Αυτό σημαίνει, ο φοιτητής θα δανείζεται για να σπουδάσει και όταν βρει δουλειά θα αποπληρώνει το χρέος του! Αυτό δεν είναι δωρεάν παιδεία. Είναι δώρο στις τράπεζες και «δια βίου υποδούλωση» των νέων εργαζόμενων επιστημόνων. Επόμενο είναι να αναγκαστεί ο νέος που παίρνει δάνειο για τις σπουδές του, να κάνει οτιδήποτε για να το αποπληρώσει (για παράδειγμα, στις ΗΠΑ κατατάσσονται έμμισθοι στο στρατό για να πληρώσουν τις σπουδές τους), ή να αποδέχεται οποιοδήποτε όρο εργασίας για να εξασφαλίσει έναν μισθό, και καταχρεωμένος να θέλει να φτιάξει και οικογένεια! Όσο για τις «υποτροφίες» αυτές θα παρέχονται από χορηγούς, ιδιώτες, εταιρείες, συγκροτήματα που θα έχουν τα δικά τους κίνητρα και συμφέροντα.

Τρίτον, το «νέο» πανεπιστήμιο μετά την ψήφιση του νόμου, συρρικνώνει τις προπτυχιακές σπουδές στα 3 έτη, εστιάζοντας σε επιφανειακές γνώσεις και κυρίως δεξιότητες. Δεν πρόκειται για σπουδές, αλλά για μια απλή «κατάρτιση» που θα κληθούν οι φοιτητές να αποκτήσουν. Στο Τμήμα μας, το προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει 4 έτη σπουδών και εκτιμάμε ότι σε καμμία περίπτωση η διάρκεια της φοίτησης δεν πρέπει να μειωθεί. Άλλωστε στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες η διάρκεια σπουδών εξακολουθεί να είναι 4ετής. Οι δικοί μας όμως απόφοιτοι αργότερα θα ανταγωνιστούν, στην αναζήτηση εργασίας, αποφοίτους άλλων σχολών που θα δημιουργηθούν, τριετούς διάρκειας φοίτησης.

Τέταρτον, ο νέος νόμος επιδιώκει να συνδέσει τα πτυχία με τις ανάγκες της αγοράς. Πιστεύουμε ότι δεν είναι αυτός ο στόχος της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Τα πτυχία πρέπει να συνδέονται με τις κατευθύνσεις και τις αρχές της επιστήμης και όχι τα συμφέροντα της αγοράς. Ο ρόλος του πανεπιστημίου είναι να καλλιεργεί νέους επιστήμονες, με κριτική σκέψη, ευρύτητα γνώσεων, και καλούς επαγγελματίες που θα μπορούν να προσαρμόζονται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της εποχής μας. Δεν θέλει αποφοίτους που θα διαθέτουν μονάχα κάποιες εξειδικευμένες δεξιότητες τις οποίες υποτίθεται ότι επιβάλλει η αγορά, και οι οποίες λίγα χρόνια αργότερα θα είναι ξεπερασμένες με αποτέλεσμα να απαιτούνται διαρκώς νέες εξειδικεύσεις.

Εκτιμάμε ότι το πανεπιστήμιο χρειάζεται βελτιώσεις, αλλά δυστυχώς συνειδητοποιούμε ότι το «νέο» πανεπιστήμιο που θα δημιουργηθεί με βάση το νόμο, όχι μόνο δεν θα επιλύσει, αλλά θα δημιουργήσει νέα φαινόμενα διαπλοκής μέσω μιας ολιγαρχικής διοίκησης, στην οποία δεν θα συμμετέχουν πλέον όλοι οι διδάσκοντες και οι φοιτητές με τους εκπροσώπους τους. Στις παρούσες συνθήκες λοιπόν, επιθυμούμε να γνωρίζετε ότι η δική μας προσπάθεια επικεντρώνεται μεν στη διασφάλιση της λειτουργίας του τμήματος, αλλά ο ρόλος μας επιβάλλει να αγωνιστούμε για τη βελτίωση και όχι την υποβάθμιση των σπουδών που παρέχει το Τμήμα Νοσηλευτικής.

Για το Σύλλογο

Η Γενική Γραμματέας Ο Πρόεδρος

Π. Σουρτζή Ε. Κωνσταντίνου